چناچه گفته شد حروف استعلاء ( ص ، ض ، ط ، ظ ، غ ، ق ، خ ) پرحجم ( تفخیم ) و مابقی حروف کم حجم ( ترقیق) ادا می شوند.
در هنگام "تفخیم"، دهان عمودی باز می گردد و حرف به صورت پرحجم ( باد در قپقپه انداختن ) ادا می شود ولی در هنگام "ترقیق"، دهان افقی باز شده و حرف کم حجم اداء می گردد.
نازک اداء کردن حرف را « ترقیق » و عکس آن یعنی درشت اداء نمودن را « تفخیم » گویند و این قاعده منحصراً در حروف « ل ، ر » می باشد.
برای فراگیری سریع تر این درس به راهنمایی های اولیه ی زیر دقت کنید:
۱) اصولاً اگر حرف "راء" حرکت داشته باشد در موقع خواندن آن فقط به حرکت خودِ "راء" دقت می کنیم و دیگر نیازی به این نیست که به حروف قبل و بعدش دقت کنیم.
اما اگر حرف "راء" ساکن بود ، آن وقت برای تشخیص اینکه "راء" تفخیم می شود و یا ترقیق ، به حروف قبل و یا بعدِ آن نگاه می کنیم.
۲) "فتحه" و "ضمه" در اکثر موارد باعث تفخیم و "کسره" باعث ترقیق است جز در مواردی که عاملی بر آنها چیره شود.