قلقله
معنی لغوی: حرکت
اصطلاحاً: آشفتگی در مخرج حرف و در هنگام تلفظ آن، و چنانچه حرف ساکن باشد به وضوح صدای فشار زیادی به گوش می رسد.
حروف آن: پنج حرف، که در این عبارت ابن الجزری گردآمده اند: قطب جد.
تمامی این حروف دارای صفت شدت و جهر می باشند. به وطریکه جهر جلوی جریان نفس را بند آورده و شدت از جریان صوت پیشگیری می نماید، برای همین جهت شنیده شدن و اظهار این حروف چاره ای جز قلقله ی آن ها نیست.
قلقله از جمله صفات همراه حروف قطب جد می باشد، چه این حروف متحرک باشند، چه ساکن، جز آنکه این صفت در حالت سکون واضح تر می شود.