بخش چهارم از فصل هشتم كتاب صوتی «سیره پیشوایان»؛ نویسنده: مهدی پیشوائی؛ «شرائط خاص فرهنگى جامعهء اسلامى در عصر عباسيان، با اينكه اسلام در عصر پيامبر (ص) از محيط حجاز بيرون نرفت، ولى چون زير بنايى محكم و استوار داشت بعد از رحلت آن حضرت بسرعت رو به گسترش نهاد، آنچنانكه در مدت كوتاهى سراسر دنياى متمدن آن عصر را فرا گرفت و باقيمانده تمدنهاى پنجگانه عظيم روم، ايران، مصر، يمن، كلده و آشور را كه در شمال، شرق، غرب و جنوب حجاز بودند، در كوره داغ خود فرو برد تا آنچه خرافه و ظلم و انحراف و فساد و استبداد بود، بسوزد و آنچه مثبت و مفيد بود زير چتر تمدن شكوهمند اسلامى با صبغهء الهى و توحيدى باقى بماند» (36:59)